11 Αυγούστου 2011

Τα χειρότερα έπονται για τη Βρετανία


Το Λονδίνο, και άλλες πόλεις της Αγγλίας γνώρισαν μερόνυχτα ταραχών. Κάποιοι ζητάνε ακόμη και επέμβαση του στρατού, για να αντιμετωπιστεί η γενικευμένη βία. Ήδη περιπολούν στους δρόμους τεθωρακισμένα οχήματα της αστυνομίας, με τον κόσμο να ζητά ακόμη και τη χρήση λαστιχένιων σφαιρών, και κανονιών εκτόξευσης νερού.

Οι πολιτικοί, η αστυνομία, και τα ΜΜΕ αντέδρασαν στο χάος μιλώντας για τυφλή εγκληματικότητα που ξεπήδησε από το πουθενά. Όλοι μιλάνε για την «επέλαση του όχλου».
Η υπουργός Εσωτερικών Theresa May κατήγγειλε τον «απαράδεκτο τραμπουκισμό», ενώ ο αρχηγός της μητροπολιτικής αστυνομίας Tim Godwin ορκίστηκε πως οι υπεύθυνοι θα βρεθούν και θα οδηγηθούν στη δικαιοσύνη. Ζήτησε μάλιστα από τους πολίτες να αναγνωρίσουν τα πρόσωπα των δραστών, που έχουν καταγραφεί από τις διάφορες κάμερες. Έχουν ήδη πραγματοποιηθεί εκατοντάδες συλλήψεις, και 16.000 αστυνομικοί βγήκαν στους δρόμους της βρετανικής πρωτεύουσας.
Αν και οι επιθέσεις και οι εμπρησμοί έχουν το στοιχείο της αυθόρμητης εγκληματικότητας εκ μέρους απελπισμένων νέων, αποτελεί πλάνη το να θεωρείται η εξέλιξη αυτή ως απλά ένα ακόμη ζήτημα νόμου και τάξης.
Υπάρχουν καυτά ζητήματα που θα πρέπει να μπουν στο τραπέζι, για να εξηγηθεί αυτό το ξέσπασμα βίας, που οφείλεται κυρίως στο βάθεμα της φτώχιας και της εξαθλίωσης της βρετανικής κοινωνίας.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός μίλησε για ξεκάθαρη εγκληματικότητα που πρέπει να παταχθεί. Κάτι ανάλογο ανέφεραν και ο δήμαρχος του Λονδίνου, αλλά και ο αρχηγός της αντιπολίτευσης  Ed Milliband.
Οι ταραχές που ξέσπασαν είναι οι χειρότερες εδώ και 30 χρόνια. Και παρά την πεποίθηση των πολιτικών και των ΜΜΕ, υπάρχουν βαθύτεροι κοινωνικοί και οικονομικοί λόγοι που οδήγησαν τους νέους στη βία. Οι κοινότητες με έντονο στοιχείο μειονοτήτων καταγγέλλουν πως υφίστανται συχνά τη ρατσιστική αστυνόμευση. Οι ηγέτες αυτών των κοινοτήτων μιλάνε για συχνούς αχρείαστους αστυνομικούς ελέγχους, που στοχοποιούν τους νεαρούς μαύρους. Επιμένουν πως αυτή η ρατσιστική αστυνομική συμπεριφορά είναι εξίσου σκληρή με την αντίστοιχη της δεκαετίας του 1980, όταν ξέσπασαν αιματηρές ταραχές (1985) με αφορμή τον θάνατο από αστυνομικούς της μαύρης Cynthia Jarrett.
Οι τωρινές εξεγέρσεις  δεν φαίνεται πως έχουν ρατσιστικό υπόβαθρο. Τα γενικευμένα επεισόδια δεν δείχνουν να οφείλονται  σε κάποια αλληλεγγύη προς τον νέγρο που δολοφονήθηκε από αστυνομικούς τη περασμένη εβδομάδα (ίσως για μερικούς).
Υπάρχει όμως ένα κοινό στοιχείο το οποίο δείχνουν να αγνοούν οι πολιτικοί και τα ΜΜΕ: Τη μεγάλη φτώχια, την ανεργία, και τη κοινωνική στέρηση που κυριαρχεί στις περισσότερες βρετανικές κοινότητες. Η παρακμή και η κατάπτωση της βρετανικής κοινωνίας έχει αρχίσει να εκδηλώνεται εδώ και μερικές δεκαετίες, υπό την υψηλή επίβλεψη τόσο των συντηρητικών όσο και των εργατικών κυβερνήσεων. Και όπως συμβαίνει και αλλού, στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, ο κοινωνικός ιστός της χώρας έχει διαρραγεί από οικονομικές πολιτικές που εφαρμόζονται και που μοιάζουν σαν εσκεμμένες προκειμένου να αυξηθεί το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών.
Η κατάρρευση της βάσης παραγωγής, η εξάπλωση των χαμηλά αμειβομένων χειρονακτικών εργασιών, η ανεργία, και οι μειώσεις στις δημόσιες κοινωνικές δαπάνες, σε συνδυασμό με τις συνεχείς φοροαπαλλαγές των πλουσίων, έχουν συντελέσει στη σημερινή κατάντια.
Το βρετανικό δημόσιο χρέος μπορεί κάλλιστα να αποδοθεί σε δεκαετίες νέο-φιλελεύθερων πολιτικών που επιδιώκουν ευμάρεια για τους προνομιούχους, και λιτότητα για τους φτωχούς, Κάτι που γίνεται πιο έντονα φανερό στις γειτονιές των κέντρων των πόλεων.
Η συντηρητική κυβέρνηση του David Cameron μεγέθυνε το πρόβλημα, αυξάνοντας τις περικοπές, και τη λιτότητα, εις βάρος αποκλειστικά των μη προνομιούχων.
Λίγες μέρες πριν ξεσπάσει η βία, οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης αλληλοσυγχαίρονταν επειδή πήραν τις «σωστές αποφάσεις» με την εφαρμογή των σκληρών μέτρων λιτότητας, γλιτώνοντας έτσι τη Βρετανία από τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η υπόλοιπη ΕΕ.
Σήμερα, που οι νέοι της Αγγλίας καίνε τα σύμβολα της εξουσίας, και της λιτότητας, πλιατσικολογώντας και λεηλατώντας, η κοινωνική έκρηξη που βλέπουμε, μπορεί να σημαίνει πως τα χειρότερα έπονται για το (Μη) Ηνωμένο Βασίλειο.